Cennettin kapılarını açan,"la ilahe illallah" ifadesi,Allah'tan başka ilah yoktur anlamındadır,fakat burada "ilah" kelimesinin manası bilinmesi gerekir,ilah; Sadece kendisine yönelinen,herhangi birşey ancak kendisinden beklenilen yaratıcı varlık demektir.Akla gelebilecek herşey üzerinde ilahlık özelliği görülmektedir.O nedenle Allah'tan başka ilah olarak akla birşey gelmemelidir,görünen herşey üzerinde Allah'ın ilahlığı yani,her hali ve görüntüyü Allah'ın yarattığı,herhangi bir işi,hal ve hareketleri Allah'ın kendi kudretiyle meydana getirdiği düşünülmelidir.Bir ayette "Gördün mü kendi arzularını ilâh edinen kimseyi? O halde o kimseyi sen mi koruyacaksın?" (furkan,43) buyrulmaktadır,bir kimse kendinde,başkalarında veya herhangi birşey üzerinde görünen tüm özellikleri,eylem,hal ve hareketleri kendine mal eder,başkalarına verir veya herhangi birşey üzerinde görünen o özelliği,o şeye aitmiş gibi zannederse,Allah'tan gelen,Allah'a ait olan o özelliklerde ilah olarak Allah'ı hatırlamadığından dolayı kendini,başkalarını ve herhangi birşeyi ilahlaştırmış olur.Allah'a ortaklar oluşturduğunun farkında bile olmaz.

İLAH; Arapça bir kelime olup “İbadet (itaat-kulluk) edilen varlık” demektir (Lisanul Araba bak c:13)  Burada İLAH’IN tarifi kendisine hamd ve ibadet edilen, yani MABUD olarak ifade ediliyor. Halbuki; MABUD (kendisine hamd ve ibadet edilen) aynen, HALIK ( yaratıcı ) gibi tanımlar, Allah’ımızın Zati sıfatlarıdır. Kendisinin ZAT olarak tanımlanması değildir. Yine burada dikkat edilecek husus şudur ki; SAMED tanımı Allah’ın Zatının kendisi olmayıp, en büyük bir vasfıdır.

Allah Kendi Zatını kur’an-ıKerimde İhlassuresinde De ki O Allahtır EHAD’dir,SAMED’dir diyerek vasıflandırıyor.  Dolaysıyla Allah’ın Kendi ZAT tanımı sadece ve sadece EHAD’dir. Allah’ın ZAT olarak başka hiç bir tanımı YOKTUR.Öyleyse bizim acele olarak hemen EHAD’in ne manaya geldiğini bilmemiz lazım ki Allahla mahluk arasındaki fark bilinsin ve insan ŞİRK’ ten kurtulup gerçek İLAH’ına kavuşmuş olsun.

Evet EHAD demek VARLIK demektir. VARLIK vasfına sahip olana İLAH DENİR. Varlık olmayana İLAH DENİLMEZ.Hemen akla şu sual gelebilir. Peki biz varlık değilmiyiz? Hayır bizler ve kainatlar Cennetler ve Cehennemler Melekler ve şeytanlar. Hepimiz YARATILMAYA TABİ olduğumuz için bizlere varlık denilemez.Kuran-ı Kerimdeki “ GÖKLERDE VE YERDE NE VARSA HEPSİ O’NUN MAHLUKUDUR. O’ GÖKLERİ VE YERİ YOKTAN VAR ETMEKTEDİR.” Bakara,116 İfadesiyle buyrulduğu gibi bizler Allah’ın her an yaratmasıyla varız. Ama VARLIK DEĞİLİZ. VARLIK DEMEK KENDİNDEN VAR OLAN ve SAMED OLAN DEMEKTİR.SAMED demek; Her şey her an, Kendisine muhtaç olup, Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan demektir.Bizler ve kainatlar ve Ahiret alemleri her an Allah’ın yaratmasına ve üzerlerimizde akla hayale gelmeyecek şekildeki yönetim ve tasarruflarına tabiyiz.Kısacası; Hadis-i şerifte de belirtildiği gibi ALLAH VARDI HİÇ BİR ŞEY YOKTU. ŞU ANDA ÖYLE DENİLMİŞTİR. Allah’’ın tek ilah, yani tek varlık olduğunu kısmen, bire bir değil, sadece mevzuumuza yaklaşım olarak şu şekilde misallendirebiliriz.Diyelim ki siz çok bilgili bir bilgisayar programcısı’sınız. İçinizdeki bir isteğe veya bir gayeye binaen, içinde bulunduğumuz kainat gibi, içinde birçok güneşlerin ve gezegenlerin bulunduğu bir kainatı, sanal olarak bilgisayarınızda tasarlayıp sahneye koydunuz.Tasarladığınız bu kainatın içinde aynen bizim güneş sistemi gibi bir güneş ve etrafında diğer gezegenlerle birlikte bizim dünyamızı da yerleştirdiniz. Şimdi dünyamızı denizlere karalara ayırarak sanal olarak insanları yerleştirdiniz. Ve her bir insana yaşam programı hazırladınız. Artık bu sanal Kainat ve dünya ve içindeki insanlar tamamen sizin kontrolünüzde olup onlar üzerinde sizin tasarrufunuzdan başka tasarrufçu yok . o sanal dünyadaki hiçbir şey size kafa tutup isyan ederek sizin tasarrufunuzun dışına çıkamaz.Evet misal anlaşıldıysa VARLIK meselesini izah edelim.Sizin hazırladığınız o sanal insanlar aynı cinsten oldukları için kendi aralarında GERÇEKTİRLER , VARDIRLAR .Ancak; Onları programlayıp sahneye koyan sizin GERÇEKLİĞİNİZE VE VARLIĞINIZA nispet edilince , onlar; her an sizin tasarrufunuza tabi oldukları için SANALDIRLAR.Yani bu misal içerisinde bir tek gerçek varlık sizsiniz. Sizin hazırladığınız program içindeki insanlar ve kainatlar hepsi birden gerçek olmayıp, sizin varlığınıza nispeten sanaldırlar. Yaklaşık olarak bu misal gibi dünya Ahiret ne varsa Allah’ın varlığına nisbeten SANALDIR.uran-ı Kerimde Allah’ımızın cc. ifadesiyle MAHLUKTUR.

Ayet-i Kerimede buyrulduğu gibi:

Netice olarak LAİLAHE İLALLAH’IN Türkçe anlamı Allahtan başka İLAH yoktur değil; Allahtan başka VARLIK yoktur, manasındadır.Çünkü her şey dünya Ahiret, Allah’ın varlığına nisbeten, MAHLUKTUR. Günümüzün teknoloji anlayışına göre SANALDIR. Bundan dolayıdır ki ikinci bir varlık olmadığından bir ve tek İLAH sadece ve sadece YÜCE ALLAHIMIZDIR.