- Beraberlik, Ama Hangi Dostlarla?

Beraberlik, Ama Hangi Dostlarla?

İbn Atâullah el-İskenderî –kuddise sirruh-buyurur:
“Hâliyle ve duruşuyla seni uyarıp uyandırmayan ve sözüyle seni Hakk’a yönlendirmeyen kimseyle beraber bulunma! Böyle birini asla kendine dost da edinme, mürşid de! Hâli senden daha aşağı seviyede olan biriyle beraber olursan, böyle bir durum, senden zaman zaman zuhur edebilecek kötü halleri sana güzel gösterir.”
el-Hikemü’l-atâiyye’den

Hayat yolculuğu, zorlu bir yolculuktur. İnişleri çıkışları çoktur. Yollar, pek de emin değildir. İçeriden nefis fısıltıları, dışarıdan insan ve cin şeytanlarının vesveseleri, dünyanın çekiciliği, hevâ ve arzuların sürükleyiciliği, maişet derdi, mal ve evlat kaygıları ve daha birçok meşgaleler arasında, sırat-ı müstakim üzere Allah’ın razı olduğu bir hayata doğru yürümek, elbette kolay değildir.
Hayat yolculuğunda en önemli yardımcılardan biri, yolculuğu kolaylaştıran, tehlikeleri azaltan, düşünce elimizden tutan hâli güzel “sâlih ve sâdık bir arkadaş”tır ve hatta arkadaşlardır. Mevlânâ –kuddise sirrruh- bu ihtiyacı ne güzel resmeder:
“Yolu gözeterek yalnız başına güzel güzel yürüyüp giden, şüphe yok ki, arkadaşlarla dostlarla daha hoş gider, daha hoş yol alır.
İnsan arkadaşsız kalırsa, pek sıkılır, darlığa düşer.
Kurt, çoğu zaman, sürüden ayrılıp yalnız başına giden kuzucağızı kapar.
Öyle düşünelim ki; sen ihtiyatla hareket ettin de kurt sana rastlamadı, seni kapmadı. Fakat topluluk olmadıkça, o ruhanî neşeyi bulamazsın ki.
Yalnız başına bir yolda neşeli neşeli giden kişinin duyduğu sevinç, dostlarla, arkadaşlarla giderse, yüz misli artar.
Her işi yavaştan alan, hantal tabiatlı eşek bile, dost ile beraber bulununca neşelenir, çevikleşir, kuvvet bulur.
Kervandan ayrılıp yalnız başına yol almaya kalkışan eşeğe, o yol yüz misli uzar, onu yorar.
Çölü ya da ovayı yalnız başına aşıncaya kadar, ne kadar sopa yer.
O eşek sana der ki: «Bu sözü iyi dinle; eşek değilsen, böyle yalnız başına yola düşme!»”
Kulluk yolunda elbette bir arkadaş gereklidir. Ancak bu konuda da sıradan kimselerle dost olup onlarla yola çıkmak, çoğu zaman yolculuğu tehlikeye sokacaktır. Yüce Rabb'imiz tüm mü’minleri birbirine kardeş olarak ilan ettiği halde, dostluk için namaz kılan ve infak ehli olan mü’minleri hedef göstermiştir. Âyet-i kerime şöyledir:
“Sizin dostunuz (veliniz) ancak Allah’tır, Rasûlüdür ve namazı gereği gibi kılan, zekâtı veren ve rukû eden (Hakk’a boyun eğen) mü’minlerdir.” (Mâide, 55)
Allah Rasûlü -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz de buyurmuştur ki:
“Salih arkadaş, güzel koku satan kimse gibidir. Eline geçmese bile kokusundan faydalanırsın. Kötü arkadaş ise körükçü gibidir ki üzerine kıvılcım sıçramasa bile duman ve is içinde kalırsın.” (Buhârî, Zebaih, 31; Müslim, Birr 147)

İbn Atâullah –kuddise sirruh- işte bu hassas konuya dikkat çekerek, beraber bulunulabilecek arkadaşın iki temel vasfına dikkat çeker:
1. Hâli, seni gafletten uyandırmalıdır.
2. Sözü Hakk’a yönlendirmelidir.
Hâli uyandırıcı arkadaşın vasıflarını şârihler şöyle açıklarlar: “Böyle bir hâl, kişinin himmetinin masivâdan arınıp Allah’a yönelmesiyle oluşabilir. O kişi, bütün ihtiyaçlarının temininde ancak Allah’a ilticâ eder. Her işinde yalnız O’na güvenip dayanır. İnsanların itibar edip etmemesi onun nazarında müsavidir. İfrat ve tefrit gibi aşırılıklara düşmeden, Kur’an ve sünnet çizgisine tam bir şekilde tâbi olur.
İnsan nefsi, halini beğendiği kimseyi taklide meyyaldir. Bu sayılan sıfatlarda mutlaka nihâhî bir kemâl arayışı şart değildir. Sayılan bu vasıflarda kendinden bir derece ileri olması bile yeterlidir. Hâli bu seviyede olmayan kimselerle ancak zaruri olan zâhirî muamelelerde beraber bulunulabilir. Zira böyleleri ile beraberlik faydadan ziyade zarar getirir.”1
Bazı sûfiler de demiştir ki: “Arkadaş olduğun kimsenin yanında bulunduğun zaman, salah ve fazilet yönünden gelişmiyorsan, günahların ve eksikliklerin azalmıyorsa böyle birileriyle oturup kalkmanın sana bir faydası yoktur. Hâli seni uyandıran kimse, sen gaflete düşmüşken kendisini görünce sana Allah’ı hatırlatan ve seni gaflet uykusundan uyandırandır. Dünyaya rağbet edersen, o seni hâliyle zühde çağırır. Masiyete düşersen, onu görünce tevbe ve taata yönelirsin.”
İşte bu sebepledir ki, takvâ ve ihsan yolunda mânen terakki etmek isteyen kimselerin hassasiyetle üzerinde durmaları gereken en önemli konulardan biri, manevî hâl sahibi büyükleri ve dostları ziyaret etmeyi ve onlarla beraber bulunmayı asla ihmâl etmemeleridir. Zira insan, beraber olduğu kimselere zaman içerisinde benzemeye çalışır.

Dîni yaşama hususunda daha gevşek davranan kimselerle dostluk kuranlar, zamanla kendi hallerini beğenmeye başlarlar. Kendini beğenmek, esasen manevî terakkînin durması ve hatta gerilemesi anlamına gelir. Durum bu minval üzere devam ettikçe, kişi kendi nefsinin hilelerine yenik düşerek, kibir ve gurur gibi büyük günahlara doğru yuvarlanmaya başlar. Bu düşüşler, mevcut durumla ünsiyet ve ülfetin neticesinde fark edilemez olur. İşte dalâlete doğru sürüklenmenin başlangıç noktası burasıdır. Bu sebepledir ki tüm mü’minlere hitaben:
“Ey mü’minler! Allah’tan sakının, takvâ üzere bulunun ve sâdıklarla beraber olun!” (Tevbe, 119) buyrulmuştur.
Yine basiret sahibi mü’minlere bir uyarı olmak üzere de şöyle buyrulur:
“O Allah, Kitap’ta size şöyle indirmiştir ki: Allah’ın âyetlerinin inkâr edildiğini yahut alay edildiğini işittiğiniz zaman, onlar bundan başka bir söze dalıncaya kadar kâfirlerle beraber oturmayın; yoksa siz de onlar gibi olursunuz…” (Nisâ, 140)
Netice olarak manevî terakkî yolunda arkadaşlık ve dostluk, sıradan bir mesele değil, çok temel bir meseledir.

Dipnot: 1) Bkz. Ğaysü’l-mevâhibi’l-aliyye fî şerhi’l-hikemi’l-atâiyye, I, sh.134. ¢

Dr. Adem Ergül
2009 - Kasim, Sayı: 285, Sayfa: 038


ANASAYFA	HZ.MUHAMMED	KÜLTÜR SANAT	MAKALE VE DENEMELER	İSLAMİ BÖLÜM	YAZI ATÖLYESİ	E-KİTAP	ZİYARETÇİ DEF.	MOZİLLA FİREFOX

İslami Bölüm Anasayfa

Bir İnsan Olarak Hz. Muhammed (S.A.S)

A-ALÇAKGÖNÜLLÜ

EV İŞLERİNDE

HİZMET GÖRDÜRMEYİ SEVMEM

DOYUNCA HEP AĞLARIM

SESSİZCE YATAĞINA UZANIR

İSTEMEZ MİSİN EY ÖMER

DAHA GÜÇLÜ DEĞİLSİNİZ

HERKESTE BİR O’NDA (SAV) İKİ

BEN KRAL DEĞİLİM

HİÇBİR GÖSTERİŞ

HABBAB DÖNENE KADAR

DÜNYADAN KONUŞTUĞUMUZDA

HANGİ YOLDAN İSTERSEN

KUYUYU GERİ ALMASI

BİZ ONU KATIK YAPAR

GÖĞSÜNÜ AÇIP

BİR TANESİ KARDEŞİNE

BEN DE ODUN TOPLAYAYIM

ANCAK ALLAH İÇİN

BENDEN GÜZEL KÖLE Mİ OLUR?

ONLARIN ARASINDA BULUNACAĞIM

BÜYÜK ALLAH’TIR

ARKADAŞ SAKİN OL

DUANDA BENİ DE

BEN ÇOBANKEN

B- ÖNDER

ON BEŞ GÜN SONRA

GÜNEŞİ BİR ELİME AYI BİR ELİME

BAZEN OLUR

C- ZEKİ

HUNEYN’DE MEDİNELİLERLE

ANNEN OLSAYDI

KAÇ TANRIYA İNANIRSIN

YERSEN RIZKINDIR

BİR HALKIN EFENDİSİ

BİZİ SEN YÖNET

DÜŞMANA YARDIM

Hz. ZEYNEB'İN KATİLİ

ŞEFKATİN ZİRVESİ UHUD

ŞEHİD ÇOCUĞU

İSLAMA ÇAĞIRDINIZ MI?

YEMEDİĞİNİZİ FAKİRLERE

FARZ OLMASIN DİYE

BİR SÜT KUZUSU

BENDEN DAHA YOKSUL

ON GÜMÜŞ

ALLAH'IN GÜCÜ SENİN GÜCÜNDEN

YÜZYİRMİ KOYUN

SEVENİN SEVGİLİSİ

MEKKE'NİN FETHİ

İNSAN OLARAK HZ.MUHAMMED HOŞGÖRÜ

YAHUDİYDİ İNSANDI

ABDULLAHLA UĞRAŞMAYIN

SARHOŞA LANET

TAİFE HAYIR DUA

HERKES KENDİNE YAKIŞANI

ŞEFKATİN ZİRVESİ UHUD

E- BABA OLARAK HZ. MUHAMMED (SAV)

İBRAHİM'İ ZİYARET

AĞLAYAN BİR ÇOCUĞUN SESİ

BEN ŞAHİT OLMUYORUM

BEN DE SİZİ SEVİYORUM

ONA ŞEFKAT DUYUYOR MUSUN?

CENNETİ HAK ETMİŞTİR

HOŞGELDİN KIZIM

KIZ-ERKEK AYRILINCA

ÖNSÖZ

SAİD ALPSOY KİMDİR(YAZAR HAKINDA)

PEYGAMBERİMİZİN HAYATI VİDEODAN (1)

PEYGAMBERİMİZİN HAYATI VİDEODAN (2)

FESUBHANALLAH!BEN BEŞER

İNSAN PEYGAMBER Mİ MELEK PEYGAMBER

VEDA HUTBESİ

EY SEVGİLİ

Kur'ân-ı Kerîm

Kuran-ı Kerim Dinle

Kuran-ı Kerim Dinle2

Kur'anda Mü'minlerin Vasıfları

Yalnız Allah'a kulluk ederler

Sadece Allah'tan korkarlar

Allah'ın sınırlarını korurlar

Allah'ı herşeyin üzerinde tutarlar

Allah'a şükrederler

Sadece Allah'a güvenirler

Yarattıkları ile Allah'ı denk tutmazlar

Allah'a karşı acizliklerini bilirler

Daima Allah'ı anarlar

Allah'a teslim olmuşlardır

Herşeyin Allah'tan geldiğini bilirler

Samimi ve halistirler

Gayba iman ederler

Hurafelere inanmazlar

Dostlarını Kur-ana göre seçerler

Daima inanlarla birliktedirler

Ayrılığa düşmezler

Daima sabrederler

Düşünürler ve aklederler

İyiliği anlatmak için gayret ederler

Hakkı söylemek için çekinmezmezler

Bilenlere danışırlar

Sistematik davranırlar

Olaylardan etkilenmezler

Ayetler hakkında tartışmazlar

'; tagsToWrite['embed'] = '

'; var tagKey = 'audio'; if (contentType === 'ogg') { if (browser.msie || browser.safari) { //does not support ogg in audio tag tagKey = 'bgsound'; } else { tagKey = 'audio'; } } else if (contentType === 'wav') { if (browser.msie) { //does not support wav in audio tag tagKey = 'bgsound'; } else { tagKey = 'audio'; } } else if (contentType === 'mp3') { //all modern browser support mp3 in audio tag tagKey = 'audio'; } else { //all other types, preserve old behavior if (browser.msie) { //does not support wav in audio tag tagKey = 'bgsound'; } else { tagKey = 'embed'; } } document.write(tagsToWrite[tagKey]); Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?

Ücretsiz kaydol