"Onlara bir iyilik ulaşınca "Bu, Allah’tandır" derler. Bir fenalık gelince "Bu, senin yüzündendir" derler. De ki: "Hepsi de Allah tarafındandır." Fakat bu adamlara ne oluyor da, söz anlamaya bir türlü yanaşmıyorlar? Ey insan! Sana gelen her iyilik Allah’tandır. Başına gelen her fenalık ise kendi kusurlarından,benliğindendir. Ey Resulüm! Seni bütün insanlara elçi gönderdik. Allah’ın buna şahit olması yeter de artar! (Nisa,78-79) "Ben" dediğinizde, konuşan egodur. İçinde düşünce ve duygu, "ben ve geçmişim" diye tanımladığınız bir yığın anı, farkında olmadan oynadığınız ve alışkanlık haline gelmiş roller vardır. Aynı zamanda görüş­ler, dış görünüş, uzun süreli kırgınlıklar, kendinizi baş­kalarından daha iyi ya da daha kötü veya başarılı ya da başarısız olarak görmeniz gibi kişisel tanımlamalar da söz konusudur.Ego olarak tanımladığımız, benlik içeren zihin ürünü düşünceler ve duygularla yaşadığınızda, kimliğinizin temeli sallan­tılıdır, çünkü düşünce ve duygular doğalarında gelip ge­çicidir. Her ego sürekli olarak hayatta kalmak, kendini korumak ve genişletmek için mücadele eder. Ben dü­şüncesini desteklemek için, "başkası" şeklinde bir zıt düşünceye ihtiyaç duyar. Kavramsal "başkası" olma­dan, kavramsal "ben" hayatta kalamaz.Bu bilinçsiz egosal kalıbın temelinde, başka­larında hata bulma ve şikayet etme gibi egosal bir alış­kanlık yatar. "Neden kardeşinizin gözündeki çapağı görürsünüz de, kendi gözünüzdeki merteği görmezden ge­lirsiniz?" dediğinde,Hz.İsa (a.s) bunu kastetmişti.Çün­kü başka birini eleştirdiğimizde ya da suçladığımızda, farkında olmadan bu bize kendimizi kusursuz,üstün ve daha büyük hissettiriyor.

Kendini tanımlayacak başka bir şey bulamasa bile, birçok ego sadece suçlayarak bile varlığını sürdürebilir.Kırgınlık, şikayet etme ve insanlara zihinsel etiket yapıştırmayla ilgili bir duygudur ve egoya daha fazla enerji yükler. Kırgınlık, kendini kızgın, saldırıya uğramış, gücenmiş, haksızlığa uğramış ya da aşağılanmış hissetmektir. Başka insanlara açgözlülükleri, yalancılıkları, sahtekarlıkları, yaptıkları şeyler, geçmişte yaptıkları şeyler, söyledikleri şeyler, yapamadıkları şeyler, yapmaları ya da yapmamaları gereken şeyler için kırılırsınız. Ego buna bayılır. Başkalanndaki bilinçsizliği görmek yerine, bunu kendi kimliğinize geçirirsiniz. Bunu kim yapıyor? İçinizdeki bilinçsizlik, yani ego. Bazen başkalarında gördüğünüz "hata" gerçekte var olmayabilir bile. Tam bir yanlış anlama, başkalarını düşman olarak görmeye ve kendini haklı ya da üstün çıkarmaya şartlanmış bir düşünce olabilir. Bazı zamanlarda ise hata var olabilir ama ona odaklandığınızda bazen başka hiçbir şeyi görmeyeceğiniz derecede onu abartırsınız. Başkalarında gördüğünüz şeyi kendi­nizde güçlendirirsiniz.Garsona çorbanızın soğuk olduğunu ve ısıtılması gerektiğini söylemenin egoyla bir ilgisi yoktur; sonuçta tamamen tarafsız bir şekilde gerçeği söylemektesinizdir. "Bana nasıl soğuk çorba ge­tirirsin?" diye çıkıştığınızda, ego devreye girer. Burada, soğuk çorba yüzünden kişisel olarak öfkelenmiş bir "ben" vardır ve bu durumu olabildiğince sömürmeye ka­rarlıdır, çünkü "ben," başka birini hatalı çıkarmaya bayılır. Sözünü ettiğimiz şikayet etme, egonun hizmetindedir, değişimin değil. Bazen ego şikayet etmeye devam etmek için durumun değişmesini istemeyebilir.

 

Belki şu anda, herhangi bir şeyi suçlayan zihin sesinizi dinleyin ve onun farkına varın: Egonun sesi, şartlanmış bir düşünce kalıbından fazlası değildir. Bu sesi fark ettiğiniz her seferinde, sesin siz olmadığını da anlarsınız; siz, o sesin farkında olan farkındalıksınızdır. Arka planda farkındalık vardır. Ön planda ses, yani düşünen vardır. Bu şekilde egodan kurtulur ve gözlenmeyen zihnin ötesine geçersiniz. Kendi içinizdeki egonun farkına vardığınız an, o artık ego değil, sadece eski, şartlanmış bir zihin kalıbıdır. Ego farkında olma­mayı gerektirir. Farkındalık ve ego birlikte var olamazlar.

Kin, bazen uzak geçmişte yaşanmış ama takıntılı düşünceler sayesinde canlı tutulmuş bir olaydan kay­naklanan güçlü bir olumsuz duygudur. Böyle bir durumda insanlar sürekli "biri bana şunu yapmıştı" ya da "biri bize şunu yapmıştı" deyip dururlar. Diğer yandan, kin aynı zamanda hayatınızın diğer alanlarını da kirle­tir. Örneğin, kin duyduğunuz kişi hakkında düşünürken ve nefretinizi hissederken, şu anda olan bir şeyi, şu anda konuştuğunuz bir kişiyi ya da size yapılan bir şeyi algılamanızı tamamen çarpıtacak olan olumsuz bir duygusal enerjiyle karşılaşırsınız. Güçlü bir kin, hayatın büyük bölümünü kirletmeye ve sizi egonun tutsağı konumunda tutmaya yeter.Hâlâ kin güdüp gütmediğinizi, hayatınızda hâlâ tamamen bağışlamadığınız bir "düşmanın" bulunup bu­lunmadığım anlamak için kendinize karşı son derece dürüst olmanız gerekir. Eğer böyle bir durum söz konu­suysa, hem duygu hem de düşünce olarak kinin farkına varmalısınız; yani, nefret duygusunun yanı sıra, onu canlı tutan düşünceleri de fark edebilmelisiniz. Kininizden kurtulmaya çalışmayın. Kinden kurtulmaya, bağış­lamaya çalışmak işe yaramaz. Bağışlama, ancak nefretinizin sahte bir benlik duygusunu güçlendirmekten başka bir amaca hizmet etmediğini anladığınızda doğal olarak gelecek olan bir şeydir. Görmek, özgürleşmektir.

Nitekim peygamberimiz  Rasûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem Hazreti Ebû Bekir radıyallâhu anha şöyle açıkladı :

- Yâ Ebâ Bekr. Şirk sizde karıncanın ayak sesinden daha gizlidir!.. Bir adamın,"Allah diledi de ben diledim" demesi şirktir!.. Ve bir adamın -falan kişi olmasaydı, filân beni öldürecekti!.." demesi şirktir.Sana şirkin büyüğünü küçüğünü okumamla, Allah`ın senden gidereceği duâyı göstereyim mi? -Allâhümme innî eûzü bike en üşrike bike Şey`en ve ene â`lem ve estağfirûke limâle â`lem."

Anlamı : Allahım sana sığınırım bilerek ve bilmeyerek şirk koşmaktan; ve bağışlama dilerim bilerek ve bilmiyerek yaptıklarımdan, gaybı hakkıyla bilen kesinlikle sensin!..

 Suçlayanlar şirke girer,Suçlamanın olduğu yerde mutlaka şirk vardır! Kur’an hükmüne göre,”Allah şirk koşanın ibadetini kabul etmez” Öyle ise şirkten mutlaka kendinizi korumanız için,"suçlamayı" bırakın!