Dünyevileşme Gerçeğinin Farkında Mıyız?

Dünyevileşme, insanın kendisini dünyanın cazibesine ve çekiciliğine kaptırarak, dünyalık bir hayat ölçüsünü benimsemesidir. Dünyevileşme kavramı, insanın yaşam tarzı, eşyaya bakışı, olayları okuması, hadiseler karşısındaki tutum ve davranışını yani dünyaya endeksli bir hayatı benimseyen kişilerin halini anlatır. Bu kavram; günübirlik yaşayan, yarının kaygısını taşımayan, geçici heves ve hazlarının esiri olmuş insanın durumunu ifade eder.

Allah dünyayı, tabiatı açısından güzel ve cazibeli yaratmıştır. Sahip olduğumuz mal, eşya, eş, çocuk, makam ve mevkiiler çok cazip ve tatlı kılınmıştır. İnsan da fıtrat itibariyle dünyaya karşı meyilli yaratılmıştır. Dünyadaki nimetler, insanın sahip olma, haz alma, yönetme, başkalarına hâkim olma, diğer varlıklara egemen olma ve üstünlük sağlama gibi duygularına hitap ediyor. Bu da insanın kendisini dünyaya kaptırmasına ve dünyevileşmesine sebep oluyor.

İnsanın dünya ile olan ilişkisinde dünya, kendisinden faydalanılan bir araç olmalıdır. Bu dünyadaki her şey insan için yaratılmıştır. İnsan her şeyden istifade edecektir. Asıl amaç sonsuz âlem için hazırlanmaktır. Ancak dünya araç olmaktan çıkıp amaç haline dönüşürse; bir diğer ifade ile dünya faydalanılan yer olmaktan çıkıp gaye edinilme noktasına getirilirse, insan da kendisini dünyevi hazların içinde bulacaktır. Dünyanın cazibesi ve tatlılığı insanın dünyaya olan meyliyle birleşince de, nefis aklın önüne geçip ona hâkim olacaktır.

İnsan -dünyada yaşadığına göre- dünya ile alakasını kesemez. Fakat dünyaya da taparcasına yönelmemelidir. Dünya nimetlerini kendi ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanması gereken insan, bir süre sonra maddenin esiri haline geliveriyor. Dünya malı insan için vazgeçilmez bir konuma dönüşüyor.

İnsan sadece mala, eşyaya karşı da dünyevileşmiyor. Bunun yanında dünyevileşmenin görüldüğü en büyük alanlar makam, mevki ve şöhret konularında oluyor.

Dünyanın güzellikleri ve çekiciliği karşısında, kendisini ona kaptıran insanın dini hayatı sürekli tükeniyor. Bu da insanı Allah’tan uzaklaştırıyor.

İnsanlar yeni başladıkları işlerde heyecan içinde olurlar. Bir süre sonra bu heyecanlar azalarak, normal bir hale dönüşür. Eski heyecanlar kalmaz. Dini konular da böyledir.

İnsan dini bilgileri öğrendikçe dindarlaşır. Ancak dini yaşama noktasında hayatımız günden güne monotonlaşmaktadır. Bunda dünya nimetlerine olan düşkünlüğümüz ve dünyaya olan sevgimiz etkili olur. Dini hayatta zirvelere ulaştıktan sonra manevi değerlerin yitirilip, nefsi arzuların esiri olan insanımız oldukça fazladır. Bu da insanımızı küfre kadar sürükler. Nitekim Kur’an-ı Kerim bazı insanlardaki dünya sevgisinin ve meylinin ahirete olan sevgisine nazaran ağır gelmesi sebebiyle küfre düştüklerinden bahseder. Nahl suresi 105, 106, 107. ayetlerde; “Yalanı, ancak Allah’ın ayetlerine inanmayanlar uydurur. İşte onlar, yalancıların ta kendileridir. Kalbi imanla dolu olduğu halde zorlanan kimse hariç, inandıktan sonra Allah’ı inkâr eden ve böylece göğsünü küfre açanlara Allah’tan gazap iner ve onlar için büyük bir azap vardır. Bu, onların dünya hayatını sevip ahrete tercih etmelerinden ve Allah’ın kâfirler topluluğunu asla doğru yola iletmeyeceğindendir.” Ve yine İbrahim suresi 3.ayette “Dünya hayatını ahirete tercih edenler, (insanları) Allah yolundan çevirip onu eğri ve çelişkili göstermek isteyenler var ya, işte onlar derin bir sapıklık içindedirler.” buyurarak bu konunun önemine dikkatlerimizi çekmektedir. İnanan insanın bu duruma düşmemek için tedbir alması zorunludur. Tedbir almanın en güzel yolu da, Kur’an-ı Kerim’in ve Yüce Peygamberin sözlerine kulak vererek zihnimizde oluşan olumsuz düşünceleri, kalbimizde yayılan kötü meyilleri ve bu meyillerin iç dünyamızda oluşturduğu manevi kirleri temizlemektir. Dünyevîleşme, insanın kendisini dünyanın cazibesine ve çekiciliğine kaptırarak, dünyalık bir hayat ölçüsünü benimsemesidir. Dünyevileşme kavramı, insanın yaşam tarzı, eşyaya bakışı, olayları okuması, hadiseler karşısındaki tutum ve davranışını yani dünyaya endeksli bir hayatı benimseyen kişilerin halini anlatır. Bu kavram; günübirlik yaşayan, yarının kaygısını taşımayan, geçici heves ve hazlarının esiri olmuş insanın durumunu ifade eder.

Allah dünyayı, tabiatı açısından güzel ve cazibeli yaratmıştır. Sahip olduğumuz mal, eşya, eş, çocuk, makam ve mevkiiler çok cazip ve tatlı kılınmıştır. İnsan da fıtrat itibariyle dünyaya karşı meyilli yaratılmıştır. Dünyadaki nimetler, insanın sahip olma, haz alma, yönetme, başkalarına hâkim olma, diğer varlıklara egemen olma ve üstünlük sağlama gibi duygularına hitap ediyor. Bu da insanın kendisini dünyaya kaptırmasına ve dünyevileşmesine sebep oluyor.

İnsanın dünya ile olan ilişkisinde dünya, kendisinden faydalanılan bir araç olmalıdır. Bu dünyadaki her şey insan için yaratılmıştır. İnsan her şeyden istifade edecektir. Asıl amaç sonsuz âlem için hazırlanmaktır. Ancak dünya araç olmaktan çıkıp amaç haline dönüşürse; bir diğer ifade ile dünya faydalanılan yer olmaktan çıkıp gaye edinilme noktasına getirilirse, insan da kendisini dünyevi hazların içinde bulacaktır. Dünyanın cazibesi ve tatlılığı insanın dünyaya olan meyliyle birleşince de, nefis aklın önüne geçip ona hâkim olacaktır.

İnsan -dünyada yaşadığına göre- dünya ile alakasını kesemez. Fakat dünyaya da taparcasına yönelmemelidir. Dünya nimetlerini kendi ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanması gereken insan, bir süre sonra maddenin esiri haline geliveriyor. Dünya malı insan için vazgeçilmez bir konuma dönüşüyor.

İnsan sadece mala, eşyaya karşı da dünyevileşmiyor. Bunun yanında dünyevileşmenin görüldüğü en büyük alanlar makam, mevki ve şöhret konularında oluyor.

Dünyanın güzellikleri ve çekiciliği karşısında, kendisini ona kaptıran insanın dini hayatı sürekli tükeniyor. Bu da insanı Allah’tan uzaklaştırıyor.

İnsanlar yeni başladıkları işlerde heyecan içinde olurlar. Bir süre sonra bu heyecanlar azalarak, normal bir hale dönüşür. Eski heyecanlar kalmaz. Dini konular da böyledir.

İnsan dini bilgileri öğrendikçe dindarlaşır. Ancak dini yaşama noktasında hayatımız günden güne monotonlaşmaktadır. Bunda dünya nimetlerine olan düşkünlüğümüz ve dünyaya olan sevgimiz etkili olur. Dini hayatta zirvelere ulaştıktan sonra manevi değerlerin yitirilip, nefsi arzuların esiri olan insanımız oldukça fazladır. Bu da insanımızı küfre kadar sürükler. Nitekim Kur’an-ı Kerim bazı insanlardaki dünya sevgisinin ve meylinin ahirete olan sevgisine nazaran ağır gelmesi sebebiyle küfre düştüklerinden bahseder. Nahl suresi 105, 106, 107. ayetlerde; “Yalanı, ancak Allah’ın ayetlerine inanmayanlar uydurur. İşte onlar, yalancıların ta kendileridir. Kalbi imanla dolu olduğu halde zorlanan kimse hariç, inandıktan sonra Allah’ı inkâr eden ve böylece göğsünü küfre açanlara Allah’tan gazap iner ve onlar için büyük bir azap vardır. Bu, onların dünya hayatını sevip ahrete tercih etmelerinden ve Allah’ın kâfirler topluluğunu asla doğru yola iletmeyeceğindendir.” Ve yine İbrahim suresi 3.ayette “Dünya hayatını ahirete tercih edenler, (insanları) Allah yolundan çevirip onu eğri ve çelişkili göstermek isteyenler var ya, işte onlar derin bir sapıklık içindedirler.” buyurarak bu konunun önemine dikkatlerimizi çekmektedir. İnanan insanın bu duruma düşmemek için tedbir alması zorunludur. Tedbir almanın en güzel yolu da, Kur’an-ı Kerim’in ve Yüce Peygamberin sözlerine kulak vererek zihnimizde oluşan olumsuz düşünceleri, kalbimizde yayılan kötü meyilleri ve bu meyillerin iç dünyamızda oluşturduğu manevi kirleri temizlemektir.

Dünyadaki nimetler, insanoğlunun farkına varmadan yanılmasına sebep olup dünyanın esiri de yapsa, gerçekleri görmemize engel teşkil etmez. Çünkü elimizde iki kutsal kaynak var. Birisi Hz. Kur’an diğeri de Hz. Peygamberin sünneti. Dolayısı ile bu iki kaynak rehber insanlığa hak ve hakikati, doğruları gösterecek, insanların gerçeği görmelerini sağlayacaktır. Fakat dünyanın gerçek kimliğini kavrayamayanlar, yaşamın sadece dünyadan ibaret olmadığını bilse bile, ondan vazgeçemez. İnsan dünyada sahip olduğu nimetlerle oyalanıp sevinir, ondan haz alır, onunla mutlu olmaya çalışır. Sahip olduğu bu nimetlere bir zarar gelse, eksilse, elinden çıkıp gitse, üzülür ve kendi kendini mahveder. Oysa onun geçici olduğunu bir türlü kalbine inandıramaz. Dünyalık olarak sahip olduğu şeylerin insana çekici kılındığını, bunların hayatın geçici menfaatleri olduğunu kabullenemez. Bu hususu Hadid suresi 20. ayet şöyle dile getirmektedir: “Bilin ki, dünya hayatı ancak oyun, bir eğlence, bir süs, aranızda karşılıklı bir övünme, çok mal ve evlat sahibi olma yarışından ibarettir. Nihayet hepsi de yok olur gider. Tıpkı şöyle: Bir yağmur ki, bitirdiği bitki çiftçilerin hoşuna gider. Sonra kurumaya yüz tutar da sen onu sararmış olarak görürsün. Sonra da çer çöp olur. Ahrette ise, dünyadaki, amele göre ya çetin bir azap veya Allah’ın mağfireti vardır. Dünya hayatı, aldanış metaından başka bir şey değildir.”

Müslüman toplumların gün geçtikçe yoğun bir dünyevileşme süreci yaşadıklarını, hayata ve içerdiklerine karşı aşırı sevgi beslediklerini, yaşama zevki içine düştüklerini görüyoruz. İnsanı yücelten duyguların yerine, insanın manevi olarak gün geçtikçe içten içe nasıl çürüdüğünü, böyle bir hayatın içine düşenlerin yaşadıkları gibi inanmaya çalıştıklarını, kendi durumlarını meşru göstermek için nasıl çırpınarak kendilerini rahatlatmaya çalıştıklarını, bu uğurda çırpındıkça daha çok sıradanlaştıklarını görmemek mümkün değildir.

Dünya Hayatı, Araç Olmaktan Çıkarılıp, Amaç Haline Dönüştürülmemelidir

Dünyanın insanda meydana getirdiği olumsuz etki, insanın fıtratında doğuştan mevcut olan doyumsuzluk ile birlikte yaşadığımız toplumsal hayatın ürettiği düşünce tarzı ve buna bağlı olarak oluşan bakış açıları dünyayı gaye olmaktan çıkarıp amaç haline dönüştürüyor. Böyle olunca da insan bütün enerjisini ona yöneltiyor. Bu da kişiyi dünyaya bağımlı hale getiriyor.

Dünya hayatının cazibeli hali, insanı Allah yolunda hareket etmekten alıkoyan bir yapıya sahiptir. İnanan insan, bir taraftan kendisini cazibesiyle etkileyip kendine doğru çeken dünya hayatı ile bu hayatın geçiciliği ve insana zarar veren çirkin yönlerinin anlatıldığı dini öğütler arasında sürekli git geller yaşayarak kendisini gerilim içinde bulur. Çünkü bu durum, insanın kendisiyle mücadele edeceği bir alan ve imtihan edildiği bir sahadır. Dolayısı ile inançlı insanlar, dünyanın çekici yönüne karşı mücadele ederek kendi geleceklerini sağlama alma çabası içerisinde olmaları gerekir.

Müslüman insan dünyadan tamamen el ayak çekecek demek değildir. Kalbi anlamda dünyadan uzak yaşayacaktır. Kalbi anlamda dünyadan uzaklaşamayan insan, kalbini dünyaya kaptıracaktır. Bu da dünyevileşme riskini artıracaktır. Dünya ve nimetlere karşı belli mesafeden bakarak onları amaç haline dönüştürmemek gerekiyor.

Güçlü düşünsel temeller üzerine bina edilmiş olan ve medya organlarıyla desteklenerek fırtına estirilen dünyevileşme, Dini hassasiyetleri erozyona uğratan tuzaklar olmaktan çıkarılmalıdır. Dünyevi düşüncenin yıkılarak yerine kendi değerlerimizi yaşatacak bir düşünce yapısının oluşturulması gerekmektedir. Bu da kökü vahye dayanan bir hayat anlayışını benimseyip kendimizi ona hazırlamakla mümkündür.